Systeemdenkers zijn bedreven in het analyseren van gedragspatronen in organisaties, de onderliggende psychologie (waarom ontstaat het patroon) is echter vaak een blinde vlek. De evolutionaire psychologie kan deze blinde vlek wegnemen en de systeemdenker helpen effectiever te worden als professional. In dit artikel ga ik in op hoe deze twee perspectieven elkaar kunnen versterken. In organisaties…
Maand: september 2022
De betekenis van respect in een veranderende wereld
De jeugd van tegenwoordig heeft nergens meer respect voor! Deze klacht hoorde je al in het oude Rome. Toch is er in onze moderne tijd van grote verandering iets speciaals aan de hand, wat mensen in verantwoordelijke posities tot reflectie zou moeten dwingen. Een artikel over respect, leeftijd en expertise. Respect is wat evolutionair psychologen…
De logica van kuddegedrag
Mensen zijn kuddedieren hoor je wel eens. Conformisme, de nette term voor dit fenomeen, kan echter uitermate functioneel zijn. In dit artikel ga ik in op de psychologie van conformisme en beschrijf wanneer het ons helpt en wanneer het ons ondermijnt. En vooral: wat betekent dit in de huidige crisis. In een klassiek experiment liet…
Waarom een echte leider als laatste spreekt
De mening van een leider heeft vaak veel gewicht in de groep. Daarom is het belangrijk dat de leider zijn mening op het juiste moment geeft. Het idee was om de jonge talenten van de organisatie bij elkaar te brengen met de top van de organisatie. Hoge heren en enthousiast jong volk. De gespreksleider bracht…
De grenzen van eigenaarschap
In organisaties vinden we het steeds belangrijker dat medewerkers eigenaarschap voelen voor hun werk. Alleen nemen zij echt verantwoordelijkheid. Maar zou iemand ook teveel eigenaarschap kunnen voelen? In dit artikel belicht ik de risico’s van eigenaarschap, en hoe hier effectief mee om te gaan. Eigenaarschap, of eigenlijk psychologisch eigenaarschap, heeft betrekking op een gevoel van…
De logica van eigenaarschap
Ze nemen gewoon geen eigenaarschap… Ik heb dit menig manager horen verzuchten. Waar organisaties meer zelfsturing willen realiseren, lopen ze vaak tegen dit vraagstuk van eigenaarschap aan. Eigenaarschap betekent dat medewerkers het werk als iets van henzelf zien en zich daardoor ook verantwoordelijk voelen voor het werk. Als het jouw kindje is wil je het…
De psychologie van autonomie
Autonomie is een belangrijk begrip geworden in organisaties. We willen niet alleen dat medewerkers meer autonoom gaan functioneren, maar het hebben van autonomie blijkt ook voorwaardelijk voor zaken als bevlogenheid en psychologische veiligheid. In dit artikel ga ik in op de onderliggende psychologie van autonomie en hoe autonomie te vergroten. Het hebben van autonomie blijkt…
De winst van boosheid
Waarom ben je nou boos? In een conflictvermijdende cultuur als de onze klinkt dit vaak als een verwijt. Boosheid is een emotie die afkeuring oproept of als een brevet van onvermogen wordt gezien. Als je boos wordt heb je verloren. Evolutie had ons brein echter niet uitgerust met deze fundamentele emotie, als het niet een…
Waarom persoonlijkheidstests niet werken
Persoonlijkheidstests worden door HR managers gezien als een belangrijk selectie instrument, veel belangrijker dan een IQ test. Toch voorspellen persoonlijkheidstests nog geen 10% van de variatie in prestatie van een kandidaat, tegen 25% met een IQ test. Zitten al die HR managers er dan naast? Niet als het gaat om het belang van persoonlijkheid, wel…
Psychologische (schijn)veiligheid
Psychologische veiligheid is een belangrijk onderwerp van gesprek geworden, niet alleen door al het nieuws rond de angstcultuur op verschillende ministeries, maar ook door de bevinding dat psychologische veiligheid een van de belangrijkste randvoorwaarden is voor teamprestatie (zie ook dit artikel). In gesprekken over psychologische veiligheid in organisaties loop ik echter vaak tegen het fenomeen…